Scripta n° 118

Numéro Scripta118
Autre(s) référence(s)Tabuteau 54
Auteur(s)Guillaume de la Ferté-Macé [particulier]
Bénéficiaire(s)Tours, Saint-Julien (abbaye)
Genre d'actecharte
Authenticiténon suspect
Datation1093
Action juridiquedonation
Langue du texte latin

Analyse

Donation faite a l’abbaye de Saint-Julien de Tours, par Guillaume de la Ferté Macé, neveu d’Eudes, évêque de Bayeux, d’une partie de « Mensura Archerii », de la dîme du fournage de son château, du tiers de la dîme de ses moulins et de la dîme du marché, du tonlieu, des foires, du pasnage, des peaux des bêtes chassées dans ses bois.Cette donation est ensuite complétée et confirmée après une visite de Guillaume à Saint-Léonard[-de-Noblat] puis lorsque ce dernier est sur le point de mourir.

Tableau de la tradition

Éditions principales

a. Denis Louis-Jean (Abbé), Chartes de Saint-Julien de Tours (1002-1227), Le Mans, Société des Archives historiques du Maine (Archives historiques du Maine ; 12, fasc. 1), 1912, n° 45, p. 62-64..

Texte établi d’après a

In nomine Domini, ego, Willelmus, de Firmitate castro dominus, nepos domni Odonis, Baiocensis episcopi, attendens Dominum esse in rebus cui nos jure servos exibere, ad quem bona omnia referre debemus, quamvis alicujus ipse bonis non egeat ; attendens etiam ad eum (sic) accelerandum propter multiplices defectiones nostras, fructuosum judicavi anime mee et parentum meorum, servis ejus largiri, de his que michi contulerat gratia sua ipse dominus, qui [du]dum positi inter terr[en]as divitiarum voluptates tandem mundum reliquerant in nomine ipsius.
Dedi igitur Sancto Juliano Turonensi et monachis in ejus cenobio Domino famulantibus, in manu dompni Girberti, abbatis, partem mensure Archerii, cum prato ipsius mansure, et totam decimam furnagii castri mei, et terciam partem decime omnium molendinorum meorum, et terciam partem decime mercati castri mei et telonei et feriarum mearum, et terciam partem decime pasnagiorum meorum et coriorum venationis mee omnium nemorum meorum.
Deinde, hoc dono a me facto Sancto Juliano et fratribus ipsius cenobii, me quodam tempore contigit visere, causa precum, limina Sancti Leonardi, inde rediens in diebus Pasche hospitium habui in officinis ipsius Sancti, et videns ibi celebrationem divinorum officiorum, devotionem bonorum virorum, vigilias et preces eorum, Divino inspiratus, ut mihi videbatur, Spiritu, in capitulum eorum accessi et ibi totam mansuram et omnia prata Archerii, libera et sine aliqua consuetudine a me retenta, et totam decimam predicti furni et insuper decimam omnium furnorum qui ab illo die in antea edifica[bu]ntur in castello meo et in omnibus burgis circa castellum factis, ipsi Sancto Juliano et fratribus ibidem viventibus sub dominio dompni Girberti, abbatis, dedi et perempniter eis concessi.
Tandem in eodem anno, infirmitate corporis pressus, cum finem vite mee non longe abesse prescirem, divine miserationis conspectum placare mihi desiderans, mansionemque in celesti domo pro meo jure impetrare, premisso emptionis teshauro precelerans, vocatis a me uxore mea Adelina et Rotberto, fratre meo, cui honorem meum comisi, et patruo meo, Mauricio, et infantibus meis, licet parvulis, et aliis pluribus, ex concessione domini mei Roberti, Normanie ducis, Sancto Juliano perfecte et integre dedi et perempniter concessi totam mansuram Archerii, sicut prius concesseram, audiente Rogerio Rufo, Radulfoque de Floreio, in capitulo Sancti Juliani. Dedi et firmiter concessi, annuentibus fratre meo, Roberto, et patruo meo, M[auricio], et uxore mea, A[delina], et infantibus meis, duas alias partes decime omnium molendinorum meorum, et de omni teloneo, et de omnibus feriis, et de omnibus forestis, videlicet de pasnagiis et de coriis venationum mearum, unde prius terciam partem ipsi Sancto Juliano concesseram, et decimam omnium furnagiorum, sicut prius dederam.
Presentibus et sufragantibus et atestantibus omnibus istis : Herberto, filio Haimerici ; Guillelmo Herberti ; Gaufrido et Herberto de Luceio ; Hamelino Picoti ; Gozelino Brisoli ; Guillelmo de Manso Heldini ; Gaufrido de Mota ; Guigono de Marra ; Hetardo de Mala Herba et Rogerio, fratre ejus ; Gaufrido de Cella ; Radulfo ; Rogerio ; Roberto ; Richardo ; Roberto ; Radulfo ; Roberto ; Rainaldo ; Richardo ; Galterio ; Ernulfo, his omnibus militibus ; Rogerio ; Fucrado ; Richardo ; Berlaio ; Rogerio ; Radulfo ; Guimodo ; Rogerio ; Raginaldo ; Gaufrido ; Galterio ; Lamberto, hiis omnibus burgensibus.
Ex parte Sancti Juliani : Godefredo ; Petro ; Hugone ; Gofrido ; Algerio ; Gofrido ; Herberto ; Rogerio ; Rogerius (sic) ; Radulfus et Tostenus ; Martinus ; Hugonus ; Martellus ; Durandus ; Gaufridus ; Girbertus, abba ; Raierius, monachus ; Godefredus ; Petrus.
Actum est hoc anno ab Incarnatione Domini MXCIII, indictione I, epacta XX, concurrentibus V, ciclus lune VIII.

Pour citer l'acte :

« Acte 118 », dans SCRIPTA. Base des actes normands médiévaux, dir. Pierre Bauduin, Caen, CRAHAM-MRSH, 2010-2024. En ligne : https://mrsh.unicaen.fr/scripta/doc/sc_118.html [consulté le 09/05/2024].

Création de la fiche

2005-02-04

Dernière mise à jour

2023-12, EMancel