Scripta n° 5872

Numéro Scripta5872
Auteur(s)Audin, Évreux (évêque)
Bénéficiaire(s)Évreux (chapitre cathédral)
Genre d'actecharte
Authenticiténon suspect
Datation[1135, 22 décembre-1139, juillet]
Action juridiqueautre
Langue du texte latin

Analyse

Audin, évêque d’Évreux, à la demande commune des prêtres convoqués en synode, et sur l’intercession de ses chanoines, fait remise auxdits prêtres du droit de visite (circada) qu’il exigeait d’eux et dont ils se sont plaints, estimant que ledit droit leur causait du tort. Il a donné et confirmé à ses chanoines tout le blé rendu en remplacement du droit de visite, ou ledit droit lui-même, si les prêtres le rendent de nouveau, pour augmenter leur patrimoine commun, à tenir par eux librement et toujours. L’évêque leur concède en outre dix livres de Rouen à percevoir sur le revenu du port de Vernon, la moitié des revenus de Branford en Angleterre, ainsi que deux gerbes de la dîme de la Senondière et des Quatre-Vouges.

Tableau de la tradition

Éditions principales

a. Combalbert Grégory, Actes des évêques d’Évreux (XIe siècle-1223), à paraître sur E-Cartae(lien à venir).

Texte établi d’après a

Audoenus Dei gratia Ebroicensis episcopus universis in Ecclesie fidelibus salutem in Domino. Convocatis ex more ad synodum omnibus presbyteris nostris, circadam quam ab illis exigebam, ex concilii Julibone institutione(d) et ecclesiarum episcopalium Normannie consuetudine, quam illa gravari conquerebantur, eorum communi petitione et nostrorum canonicorum intercessione, pardonavi, hoc tamen fine ut singulis annis, de singulis parrochialibus ecclesiis, una ad mensuram Ebroicum mina frumenti vel melioris hibernagii, pro circada hoc tenore pardonata, ad festum Sancti Remigii redderetur, a quo si aliquis presbyter deviaret, cogeretur donec redderet. Quod si aliqui vel plures, vel si forte omnes ad hoc recurrerent ut circadam reddere, quam minas dare eligerent, circadam redderent ad terminum ex predicti concilii consideratione positum, scilicet in secundo anno III solidos de matre ecclesia, XVIII denarios de capella. Ad hunc modum restrinxi, cum alibi nunc IIIIor, nunc quinque vel hoc amplius solidi capiantur. Hoc sic concesso et a cunctis in perpetuo mansurum confirmato et in presentia et audentia convocatorum presbyterorum, universis illis volentibus, et sic fieri probantibus. Hoc totum bladum pro circada hac conditione pardonata reddendum vel circadam, si ad illam reddendam redierint, canonicis nostris ad suam communionem ampliandam, libere et semper habendum, donavi et auctoritate ipsius synodi confirmavi. Anathemate etiam dampnavi et omnes qui in synodo aderant presbyteri mecum omnes illos quicumque hoc beneficium a communione auferre laborarent. Item ad ipsam communionem dedi canonicis X libras Rothomagensium singulis annis, habendas de redditu portus Vernonis, quas liberalitas gloriosi regis Anglorum Henrici et ducis Normannorum persone mee dederat ; et hoc, testimonio carte Calixti apostolici et ipsius regis Henrici confirmatum, libere tenueram. Has etiam X libras, sub anathematis vinculo, canonicorum communioni astrinxi. Has etiam X libras Guillelmus de Vernone ipsi communioni, nostra ammonitione, concessit, et carta sua confirmavit. Videns itaque ecclesie servitium per communionem ampliari, desiderio illud crescendi ; dimidium omnium reddituum et questuum Branfordie, quam in Anglia villam liberalis gratia regis Henrici michi dederat, et testimonio sue carte confirmaverat, communioni per singulos annos habendum, ipsius Henrici regis et sui successoris Stephani concessu, donavi et perpetuo tenendum, ex communione vinculavi reliqum ecclesie et successoribus meis possidendum permisi. Denique donavi communioni duas garbas decime de Sevonderia, de feodo Baudrici de Chalet, et duas garbas decime de Quatre Veoges, quas decimas ego conquisieram, cum nullus predecessorum meorum illas ante me habuisset.

Pour citer l'acte :

« Acte 5872 », dans SCRIPTA. Base des actes normands médiévaux, dir. Pierre Bauduin, Caen, CRAHAM-MRSH, 2010-2024. En ligne : https://mrsh.unicaen.fr/scripta/doc/sc_5872.html [consulté le 09/05/2024].

Création de la fiche

2010-10-20

Dernière mise à jour

2023-12, EMancel