Scripta n° 975

Numéro Scripta975
Auteur(s)Eugène III [pape]
Bénéficiaire(s)Hugues d’Amiens, Rouen (archevêque)
Bénéficiaire(s)Arnoul, Lisieux (évêque)
Genre d'actebulle
Authenticiténon suspect
Datation1153, 9 février
Lieu d'émissionRome
Action juridiqueautre
Langue du texte latin

Analyse

Le pape Eugène III écrit à Hugues, archevêque de Rouen, et à Arnoul, évêque de Lisieux, pour leur demander de résoudre une question d’argent entre Richard de Bohon, ancien doyen de Bayeux, évêque de Coutances, et Philippe de Harcourt, évêque de Bayeux.

Tableau de la tradition

Éditions principales

a. Bourrienne Valentin (Abbé), Antiquus cartularius ecclesiæ Baiocensis (Livre noir), Rouen-Paris, Lestringant-Picard (Société de l’histoire de Normandie), 1902-1903, 2 vol., n° CLXXXV, t. 1, p.230-232..

b. Ramackers Johannes, Papsturkunden in Frankreich, Neue Folge 2 Normandie, Göttingen, Vandenhoeck & Ruprecht (Abhandlungen der Gesellschaft der Wissenschaften zu Göttingen. Philologisch-historische Klasse, 21), 1937, 2 vol., n° 70, p. 149-150..

Dissertation critique

Datation

Datation proposée par V Bourrienne et J. Ramackers.

Texte établi d’après a

Eugenius, episcopus, servus servorum Dei, venerabilibus fratribus Hugoni, Rothomagensi archiepiscopo, et Arnulfo, Lexoviensi episcopo, salutem et apostolicam benedictionem. Veniens nuper ad nostram præsentiam venerabilis frater noster Ricardus, Constantiensis episcopus, audientiæ nostræ suggessit quod, cum decanus esset Baiocensis ecclesiæ, redditus decanatus, urguente (sic) necessitate, pignore obligavit, et quum prius fuit ad officium pontificatus assumptus quam pecuniam ipsam posset exsolvere, de redditibus decanatus ad solutionem ejus, interventu nostro, petiit adjuvari. Postmodum vero, venientis ad nos venerabilis fratris nostri Philippi, Baiocensis episcopi, suggestione accepimus quod antedictus frater noster pecuniam illam, non pro ecclesiæ Baiocensis utilitate, aut sui honesta necessitate, suscepit, sed ut cancellariam sibi nobilis memoriæ Gaufridi, quondam Andegavensis comitis, compararet, et cum in capitulo Baiocensi se infra biennium soluturum eandem pecuniam promisisset, licet multum post decanatum habuerit, debitum tamen ipsum, ut promiserat, nequaquam exsolvit. Porro nos quicquid ille nobis officii sui gravitate neglecta suggesserit, quicquid ei nos fraternitatis intuitu indulserimus, nec eum apud nos suggestione falsa volumus adjuvari, nec ecclesiam Baiocensem, per hoc quod ab eo non tam consulte quam temere, nec tam utiliter quam ambitiose factum esse, constiterit detrimentum aliquod sustinere. Quum igitur indignum est ut illius levitas, si qua fuit, in dampnum debeat ecclesiæ redundare, per præsentia vobis scripta mandamus quatinus, usque ad Natale Apostolorum, quam cicius in unum convenientes, utrumque prædictorum fratrum nostrorum ante vestram præsentiam evocetis ; et si frater noster Constantiensis non potuerit rationabiliter demonstrare, ac probare sufficienter, quod pecuniam illam pro sua honesta necessitate, quam vos videlicet judicetis honestam, acceperit, aut in utilitatem ecclesiæ Baiocensis expenderit, eum ad solutionem ipsius liberandosque redditus Baiocensi ecclesiæ, nichil utilitas (?) ei contra justiciam nostris litteris afferentibus, taliter impellatis ut ipsa ecclesia, post datam a vobis sententiam, nullam exinde fatigationem debeat aut dispendium sustinere. Præterea, quum antefati fratris nostri Baiocensis adversus eam (?) querelam accepimus quod quamdam domum, ad jus ecclesiæ Baiocensis, sicut asserit, pertinentem, hæreditatis titulo nititur detinere, nichilominus caritati vestræ mandamus quatinus, utriusque rationibus pleniter inquisitis et cognitis, causam ipsam mediante justicia terminetis. Porro, ne alterutra partium diutinis super his contentionibus fatigetur, volumus ut utraque istarum causarum, sine remedio appellationis, sub examine vestro finem debitum sortiatur. Data Romæ, apud Sanctum Petrum, quinto idus februarii.

Pour citer l'acte :

« Acte 975 », dans SCRIPTA. Base des actes normands médiévaux, dir. Pierre Bauduin, Caen, CRAHAM-MRSH, 2010-2024. En ligne : https://mrsh.unicaen.fr/scripta/doc/sc_975.html [consulté le 09/05/2024].

Création de la fiche

2006-05-16

Dernière mise à jour

2023-12, EMancel