Scripta n° 837

Numéro Scripta837
Auteur(s)Richard du Hommet, connétable de Normandie [autre]
Bénéficiaire(s)Bayeux (chapitre cathédral)
Genre d'actecharte
Authenticiténon suspect
Datation1174, 14 janvier
Lieu d'émissionBayeux
Action juridiqueautre
Langue du texte latin

Analyse

Transaction, en présence de Henri II, évêque de Bayeux, entre Richard du Hommet, connétable de Normandie, et le chapitre de Bayeux, au sujet du droit de présentation à l’église de Carcagny : le premier engage ses héritiers ; le second acquiert certaines redevances.

Tableau de la tradition

Éditions principales

a. Bourrienne Valentin (Abbé), Antiquus cartularius ecclesiæ Baiocensis (Livre noir), Rouen-Paris, Lestringant-Picard (Société de l’histoire de Normandie), 1902-1903, 2 vol., n° XLV, t. 1, p. 54-56..

Texte établi d’après a

Ricardus de Humeto, conestabulus regis, omnibus ad quos præsens carta pervenerit, salutem. Controversiam, quæ super ecclesia de Carchigneio, et ejus decimis, et terris, inter me et capitulum Baiocense vertebatur, sub forma pacis, quæ subter annexa est, in præsentia domini Henrici, Baiocensis episcopi, sopitam fuisse noverunt universi. Ego Ricardus non monasterium, non alium locum religiosum, sed clericum singulariter sub habitu sæculari viventem, præsentabo capitulo Baiocensi ad cantariam ecclesiæ de Carchigneio, et capitulum Baiocense instituet eum personam in ea cantaria, et dabit ei curam animarum. Ille autem, sic institutus persona, capitulo Baiocensi jururabit (sic) fidelitatem, et canonicam obedientiam, salvo jure meo, et hæredum meorum, super hoc jure præsentandi ; et si persona in hac ecclesia vicarium constituere voluerit, ad capitulum Baiocense adducet eum, et capitulum Baiocense curam animarum ei committet, et ipse capitulo Baiocensi fidelitatem jurabit, et canonicam obedientiam, salvo jure personæ, et meo, et hæredum meorum. Et persona capitulo Baiocensi, annis singulis, mense octobri, reddet duos sextarios frumenti, in memoriam et recordationem perpetuam quod cantariam sic habeat ab eo, salvo mihi et hæredibus meis jure præsentationis ; capitulum vero Baiocense habebit in integrum duas garbas decimæ de toto territorio Charchigneii, tam de blado, quam de lino, exceptis duabus garbis de dominico Serlonis de Lingebria, quas Templaria habent. Habebit quoque totam culturam quæ dicitur cultura elemosinæ. Quod autem hanc concordiam ego Ricardus, et capitulum Baiocense, inter nos firmiter bona fide servabimus, et quod si quis contra alterutrum nostrum controversiam moverit super prædicta ecclesia, vel ejus decimis, vel terris, nobis invicem consilium bona fide dabimus et auxilium : ego pro me et hæredibus meis, et Willelmus, decanus Baiocensis, pro se et pro capitulo Baiocensi, voluntate ipsius capituli, fidem in manu domini Henrici, episcopi Baiocensis, corporaliter manibus propriis præstitimus, ut ita ad observationem hujus pacis et concordiæ hæredes mei et capitulum Baiocense perpetuo teneantur, interveniente scilicet metu religionis fidei hinc inde in manu domini Henrici, Baiocensis episcopi, corporaliter prædicto modo præstitæ. Facta est hæc concordia, Baiocis, in præsentia Henrici, Baiocensis episcopi, in capella ipsius, anno ab Incarnatione Domini millesimo centesimo septuagesimo quarto, nono decimo kalendas februarii, præsentibus : Willelmo, decano Baiocensi ; Stephano, et Thoma, et Roberto, archidiaconis ; Hunfrido, cancellario episcopi ; Azone, subdecano ; Henrico, succentore ; Willelmo de Broleio (?) ; Rogero de Arreio ; Radulfo de Petrariis ; Ricardo Commin ; Ricardo, filio Mauricii ; Roberto Pelleve ; Ricardo de Croleio ; Ricardo de Ros ; Willelmo de Criseto ; Wascio ; Bartholomæo ; Helya ; Philippo ; Radulfo de Dovera (?) ; Thoma de Anfrevilla ; Petro de Bosco ; Johanne de Condeio (?) ; Hunfrido Bove ; Johanne Grogneth ; Johanne Guarnerii ; Willelmo de Solers ; Eudone de Briceio (?) ; Willelmo de Carchigneio ; et pluribus aliis.

Pour citer l'acte :

« Acte 837 », dans SCRIPTA. Base des actes normands médiévaux, dir. Pierre Bauduin, Caen, CRAHAM-MRSH, 2010-2024. En ligne : https://mrsh.unicaen.fr/scripta/doc/sc_837.html [consulté le 09/05/2024].

Création de la fiche

2006-05-15

Dernière mise à jour

2023-12, EMancel