⇪PDF

Scripta n° 6522

Numéro Scripta6522
Autre(s) référence(s)Bates 196
Auteur(s)Hugues [chevalier]
Bénéficiaire(s)Tours, Saint-Martin de Marmoutier (abbaye)
Genre d'actecharte
Authenticiténon suspect
Datation1067, 24 juin
Lieu d'émissionLyons-la-Forêt
Action juridiquedonation
Langue du texte latin

Analyse

Hugues, chevalier, donne à l’abbaye de Marmoutier l’église Saint-Ouen [de Gisors], la dîme de Gueulancourt et tout ce qu’il possédait sur les églises Saint-Gervaise et Saint-Prothase de Gisors.

Tableau de la tradition

Éditions principales

a. Bates David, Regesta Regum Anglo-Normannorum, the Acta of William I (1066-1087), Oxford, Clarendon Press, 1998, n° 196, p. 625-627..

Texte établi d’après a

Conditor noster et reparator Deus inter multimoda preceptorum suorum documenta exemplo suo iustis petitionibus presto esse nos debere instructis, nulli perditi quod iustum est precipit denegare, cuius precepto tanto devotius nos expedit obedire, quanto maiora quam ceteri ab ipso videmur possidere. Unde ego Hugo, homo seculari militie mancipatus, divino instinctu animatus, ipsi largitori bonorum omnium aliquid ex his que ab eo temporaliter accepi, per manus pauperum offerre decrevi. Quod ut probabilius fieri possit, illud egregium pauperum genus elegi ad hoc faciendum, quod ut liberius expeditiusque Deo serviret, propriis abrenuntians facultatibus voluntariam subiit paupertatem. Sciant igitur presentes omnes et futuri ad quorum notitiam huius nostri scripti series poterit pervenire, cum voluntate et assensu conjugis mee Mahildis, necnon de filorum meorum, Tetboldi videlicet, et Drogonis, Hugonis quoque, et Lamberti, donasse me fratribus his qui in Turonensi coenobio, quod Maius monasterium dicitur, omnipotenti Deo pro posse hic Bartholomeo abbate famulantur, quendam locum hereditario iure mihi contingentem, in honorem sancti Audoeni constructum, cum omnibus sibi subiectis rebus quas contuli, vel quas deinceps per me vel per alios in ius ipsius loci divina pietas transferre voluerit, quatinus eorum orationibus adiuvi, qui elemosynis divine majestati placuerunt, mereamur adjungi consortio. Qui locus habens ad orientem Franciam, ab occidente vero Normanniam, consistit super fluvium Heptam, inter utramque patriam fluentem atque alteram ab altera dividentem. Ut autem quantitatis sive integritatis earundem rerum que pertinent ad predictum locum omnis propellatur ambiguitas, eorum nomine subterscribere curavimus, id est unius carruce consistentem apud villam que nuncupatur Aincurtis cum medietate bosci qui pertinet ad ipsam villam, addita quoque terra que sufficit duobus bobus apud villam que appellatur Vallois. Huic dono placuit nobis adiicere alia, scilicet sex arpennos pratorum ante predictam ecclesiam, de alios sex filiorum Guimerii, et tres consistentes apud villam Aincurtis. Simili quoque modo concedimus decimam de Golleni curte, que est de fevo cuiusdam femina nomine Norheldis, necnon et octo hospites liberos et quietos ab omni consuetudine. Igitur eodem beneficientie munere quo supra, concedo et annuo decimam duorum molendinorum consistentium super fluvium Hetam, et medietatem tertii consistentis super fluvium Trennanni, et quendam furnum situm iuxta monasterium. Additur etiam his feria que colligitur per singulos annos in campo qui adiacet predicte ecclesie, qui locus persolvit tres solidos denariorum in die festivitatis s(ancti) Audoeni. Si vero pro qualibet causa festivus dies transierit sine redditione huius census, possessor tamen huius campi sine ulla occasione quasi iam preter ibi termini usque ad tertium diem ipsius festivitatis, simpliciter accipiet constitutum numerum denariorum. Data est quoque a nobis libertas tam monachis quam rusticis huius loci ut(en)di boscum s(ancte) Marie sine ulla venditione, id est mansiones faciendas, ad calefaciendum, et omnia necessaria que usus huius vite exigit.
Post narrationem vero huius donationis, veniamus ad ecclesiam de Gisorciis in honore s(anctorum) Gervasii et Protasii constructam in pago Rotomagensi sitam, quam totam ex integro et quicquid in ea habeo omnipotenti Deo concedo et s(ancto) Martino, id est decimam annone de sepulturam et oblationem altaris, et decimam minutarium rerum, et omnia que ad eamdem ecclesiam pertinentem, aut ei successione temporum contingebint, tali etiam conditione posita, ut sicut hactenus in manu mea fuit, et ad me respexit presbyter ipsius ecclesie, ita dehinc ipse de successores eius iure perpetuo respiciant ad abbatem Majoris monasterii et ad monachos eius. Preterea quicquid inter fines possessionis mee aut dono aut pecunia acquirere poterint predicti fratres, sine ulla mea vel heredis mei calumnia adquirant, habeant, et teneant, que omnia sicut sunt per ordinem narrationis singulatim distincta, libera et quieta ab omni consuetudine exactionis vel vicarie, seu ceterorum vectigalium sine ulla mea vel cuiuspiam successorum meorum contradictione, supradicte congregationi suisque successoribus cum abbatibus qui eis pro tempore preerunt, liceat iure perpetuo possidero. Et quicquid inde agendum decreverint liberam potestatem habeam, faciendi, ordinandi, et qualiter cumque eis placuerit meliusque visum fuerit, disponendi tam presentibus quam futuris temporibus. His ita solemniter peractis, postulavi et predicto abbate deprecando, ut in loco illo cuius memoriam feci qui in honore s[ancti] Audoeni est constructus, aliquos constituerit monachos, qui inibi omnipotenti Deo sedulum exhiberent officium quod Deo donante apud illum obtinere merui, ea scilicet ratione, ut in eius dispositione et arbitrio, et eorum qui ei successuri sunt, qui abbates Majoris monasterii fuerint, pendeat de numero et qualitate illorum fratrum qui ad predictum locum sunt transmittendi.
Facta sunt hec dona celeberrime apud s(anctum) Audoenum audientibus et videntibus quam plurimis, quorum nomina pro testibus huic scripto inserere curavimus. Et ut hoc nostre largitionis scriptum per cuncta annorum curricula vigorem perpetuitatis obtineret, precellentissimus Normannorum dux idemque rex Anglorum Guillelmus anno primo ipsius sui regni, una cum precellentissima Mahilde sua uxore, proprio illud auctoramento firmavit apud sedem quamdam suam, quam vulgo Leons vocant, viii calendas Julii. S. Hugonis. S. Mahildis uxoris eius. S. Tetbaldi filii eius. S. Drogonis filii eius. S. Hugonis filii eius. S. Lamberti filii eius. S. Alberici de Bereglisa. S. Rogerii Sarraceni. S. Sigiberti filii Bernardi. S. Erchangerii de Gisorciis. S. Gisleberti fratris Erchangerii. S. Anscherii fratris Gisleberti. S. Godefredi armigeri Hugonis. S. Richardi de Don maisnil. S. Rodulfi filii Gislonis. S. Arnulfi fratris eius. S. Stephani filii Osmundi. S. Godefridi fratris eius, S. Ursi filii Ermengardis. S. Bernardi de Basincurte. S. Girardi filii Anscherii. S. Ivonis presbyteri. S. Otonis. S. Ansfredi prepositi. S. Godefredi Bornii. S. Bonnardi de Portmorn. S. Ingelranni de Cart. S. Arnulfi senescalci Hugonis.
Notum esse volumus de illis tribus solidis supranominatis, quia non amplius persolvendi sunt. Ricardus enim Longus perdonavit illos b(eato) Martino et b(eato) Audoeno et monachis Majoris Monasterii, quod audierunt testes isti : Rodulfus filius Gislaudi, Gislebertus senescalcus, Erchengerius frater eius, Radulfus de Longa Tulla.

Pour citer l'acte :

« Acte 6522 », dans SCRIPTA. Base des actes normands médiévaux, dir. Pierre Bauduin, Caen, CRAHAM-MRSH, 2010-2024. En ligne : https://mrsh.unicaen.fr/scripta/doc/sc_6522.html [consulté le 09/05/2024].

Création de la fiche

2012-06-01

Dernière mise à jour

2023-12, EMancel