Scripta n° 3002

Numéro Scripta	3002

Auteur(s)	Adrien IV [pape]
Bénéficiaire(s)	Le Mont-Saint-Michel, Le Mont Saint-Michel (abbaye)

Genre d'acte	bulle
Authenticité	non suspect
Datation	1155, 1 février
Lieu d'émission	Bénévent
Action juridique	confirmation
Langue du texte	latin

Analyse

Bulle du Pape Adrien IV. confirmant aux religieux du Mont St Michel, leurs possessions, entr’autres, l’Eglise de Carteret, l’île de Chausey, tout ce qu’ils ont en l’Ile de Jersey, une quatrième partie de l’Ile de Guernesey, et dans la même île les églises de St Sauveur, de Ste Marie du Castel, de St Michel du Vale, de St Pierre du Bois, de Ste Marie de Lihou, les chapelles de St Magloire et de St George, et l’île de Jethou avec son église (vidimus d’Étienne, évêque de Dol).

Tableau de la tradition

Éditions principales

a. Société jersiaise, Cartulaire de Jersey, recueil de documents concernant l’histoire de l’île conservés aux archives du département de la Manche. 1er fasc., Jersey, Beresford, 1918, n° 10, p. 15-19..

Dissertation critique

Complément tradition

Étienne, évêque de Dol, 1242/1243-1265.

Texte établi d’après a

Universis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis Stephanus ecclesie Dolensis minister humilis salutem in Domino. Noveritis nos litteras domini pape vidisse et diligencius inspexisse non abolitas non cancellatas nec in aliqua sui parte viciatas in hec verba :
Adrianus episcopus servus servorum Dei dilectis filiis Roberto monasterii Sancti Michaelis de periculo maris abbati ejusdemque loci fratibus tam presentibus quam futuris regularem vitam professis in perpetuum religiosam vitam eligentibus apostolicum convenit adesse presidium ne forte cujuslibet temeritatis incursus aut eos a proposito revocet aut robur, quod absit, sacre religionis infringat. Ea propter dilecti in domino filii vestris justis postulationibus clementer annuimus, et prefatum monasterium in quo divino mancipati estis obsequio sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti privilegio communimus, statuentes ut quascunque possessiones quecunque bona idem monasterium in presentiarum juste et canonice possidet aut in futurum concessione pontificum largitione regum vel principum oblatione fidelium seu aliis justis modis deo poterit adipisci propicio firma vobis vestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus hec duximus propriis exprimenda vocabulis, ecclesias in castro Montis sitas cum redditibus et dignitatibus ejus tam ecclesiasticis quam secularibus, villam que vocatur Genetium cum ecclesia ipsius et cum pertinenciis suis ; ecclesiam Sancti Clementis, villam que vocatur Drage cum ecclesia ; ecclesiam Sancti Michaelis de Lupis ; ecclesiam de Sartilleio, Ardevon cum ecclesia et omnibus pertinenciis suis, villam de Belveir cum ecclesia, villam de Passibus cum ecclesia, villam de Cureio cum ecclesia, villam de Huisnis cum ecclesia, villam que Crux vocatur cum pertinenciis suis, Baleent cum pertinenciis suis, Burgum Bevronis cum pertinenciis suis, ecclesiam de Caugeio cum pertinenciis suis, ecclesias Pontisursonis cum decimis reddituum ipsius castri, Capellam Hamelini cum pertinenciis suis ; in episcopatu Constanciensi villam Sancti Paterni cum ecclesia et pertinenciis suis, ecclesiam Sancti Johannis de Campis, ecclesiam Sancti Panchracii, ecclesiam de Cohevilla, ecclesiam de Fulcerevilla cum ipsa villa et pertinenciis suis, villam de Centhot, terram de Eestrees, ecclesiam de Quartraht ; insulam Causum ; quicquid habetis in insula que vocatur Jersoium ; in insula Guernereii quartam partem ; in eadem insula ecclesiam Sancti Salvatoris, ecclesiam Sancte Marie de Castro, ecclesiam Sancti Michaelis de Walo, ecclesiam Sancti Petri de Bosco, ecclesiam Sancte Marie de Lishou, capellam Sancti Maglorii et capellam Sancti Georgii ; insulam que vocatur Guetehou cum ecclesia ; in episcopatu Baiocensi villam que vocatur Donnus Johannes cum pertinenciis suis, villam que vocatur Bretevilla cum ecclesia et pertinenciis suis ; villam que dicitur Versun cum pertinenciis suis, ecclesiam de Evrece cum pertinenciis suis ; ecclesiam dEscai cum pertinenciis suis ; in episcopatu Rothomagensi in ipsius urbis foro ecclesiam Sancti Michaelis ; in episcopatu Lexoviensi prata quedam in villa que dicitur Pons Episcopi ; in episcopatu Carnotensi villam que dicitur Gohere cum ecclesia et pertinenciis suis ; villam que dicitur Poleium de feodo Odonis Borrel cum ecclesia et pertinenciis suis ; in episcopatu Cenomannensi cellam Sancti Victurii, in suburbio ipsius urbis cum burgo ipsius suburbii cum omnibus justis consuetudinibus tam vini quam aliarum rerum venalium et aliis pertinenciis suis, in eodem suburbio ecclesiam Sancti Johannis cum pertinenciis suis, ecclesiam de Livare cum pertinenciis suis, ecclesiam de Montenai cum pertinenciis suis ; Villarenton cum pertinenciis suis ; vineas quas habetis apud castrum Siglleium ; in episcopatu Toranensi terras et vineas quas habetis juxta ipsam civitatem ; in episcopatu Andegavensi in ipsa civitate domum unam et vineas et terram juxta urbem, ecclesiam de Criant ; in Britannia in episcopatu Dolensi Montem Roauth cum pertinenciis suis ; ecclesiam Sancti Broelardi cum pertinenciis suis ; villam Prestram, villam Melven et Landevi ; in episcopatu Aletensi ecclesiam Sancti Melorii cum pertinenciis suis ; ecclesiam Sancti Tigali cum pertinenciis suis ; in episcopatu Sancti Corenthini ecclesiam Sancti Michaelis de Cornugallie ; in episcopatu Redonensi villam que dicitur Vilamers cum ecclesia et pertinenciis suis, ecclesiam de Polleio ; in Anglia in episcopatu Exoniensi cellam Sancti Michaelis de Monte Cornubie cum pertinenciis suis ; villam Otritone cum ecclesia et pertinenciis suis ; Sedemue et ecclesiam ipsius, ecclesiam de Eudebere ; Wiscumbam, Estolleiam, Erticumbam et ecclesiam ; villam que vocatur Bodelai ; in episcopatu Wintoniensi ecclesias tres in villa que dicitur Basinges, ecclesiam Basinguestoche ; in episcopatu Salesberiensi ecclesiam Saliburne ; ecclesiam Hectone ; in episcopatu Batensi ecclesiam de Mertoch cum pertinenciis suis ; in episcopatu Heliensi ecclesiam de Wilburhan ; in episcopatu Dunelmensi villam que dicitur Wath cum ecclesia et cum omnibus hiis que ad eandem villam pertinere noscuntur. Decernimus ergo ut nulli omnino hominum liceat supradictum monasterium temere perturbare aut ejus possessiones auferre vel ablatas retinere, minuere seu quibuslibet vexaxionibus fatigare ; sed illibata omnia et integra conserventur eorum pro quorum gubernatione et sustentatione concessa sunt usibus omnimodis profutura, salva nimirum apostolice sedis auctoritate et dyocesanorum episcoporum canonica justicia. Si qua igitur in futurum ecclesiastica secularisve persona hanc nostre constitutionis paginam sciens contra eam venire temere temptaverit secundo terciove commonita nisi presumptionem suam congrua satisfactione correxerit, potestatis honorisque dignitate sui careat reamque se divino judicio existere de perpetrata iniquitate cognoscat et a sacratissimo corpore ac sanguine Dei et Domini nostri Jhesu Christi aliena fiat, atque in extremo examine districte ultioni subjaceat, Cunctis autem eidem loca sua jura servantibus sit pax Domini nostri Jhesu Christi, quatinus et hic fructum bone actionis percipiam et apud districtum judicem premia pacis eterne inveniam. Amen.
Ego Adrianus catholice ecclesie episcopus subscripsi.
+ Ego Ysmarus Tusculanensis episcopus subscripsi.
+ Ego Censius Portuensis et Sancte Rufine episcopus subscripsi.
+ Ego Odo dyaconus cardinalis Sancti Georgii ad Velum Aureum subscripsi.
+ Ego Guido presbiter cardinalis tituli sancti Grisogoni subscripsi.
+ Ego Hubaldus presbiter cardinalis tituli sancte Praxedis subscripsi.
+ Ego Gerardus presbiter cardinalis tituli Sancti Stephani in Celcio Monte subscripsi.
+ Ego Henricus presbiter cardinalis tituli Sanctorum Nerei et Achillei subscripsi.
Datum Beneventi per manum Rollandi Sancte Romane ecclesie presbiteri cardinalis et cancellarii, idus Februarii, indictione quarta, incarnationis dominice anno millesimo centesimo quinquagesimo quinto, pontificatus vero domini Adriani pape quarti anno secundo.

Pour citer l'acte :

« Acte 3002 », dans SCRIPTA. Base des actes normands médiévaux, dir. Pierre Bauduin, Caen, CRAHAM-MRSH, 2010-2024. En ligne : https://mrsh.unicaen.fr/scripta/doc/sc_3002.html [consulté le 09/05/2024].

Création de la fiche

2007-12-19

Dernière mise à jour

2024-04-09, TFujimoto