⇪PDF

Scripta n° 283

Numéro Scripta283
Auteur(s)Henri Ier Beauclerc, Angleterre (roi)
Bénéficiaire(s)Saint-Pierre-sur-Dives, Notre-Dame (abbaye, abbé)
Genre d'actediplôme
Authenticiténon suspect
Datation...1108...
Action juridiqueconfirmation générale
Langue du texte latin

Analyse

Charte de confirmation et de donation d’Henri Ier Beauclerc en faveur de l’abbaye de Notre-Dame de Saint-Pierre-sur-Dives.

Tableau de la tradition

Éditions principales

a. Piolin Paul, Sainte-marthe Denis de, Gallia Christiana in provincias ecclesiasticas distributa, t. XI, Paris, Palmé, 1874, Instr. Eccl. Sag., n° V, col.156-157..

b. Sauvage René-Norbert, Les diplômes d’Henri Ier, roi d’Angleterre et duc de Normandie pour l’abbaye de Saint-Pierre-sur-Dives, Rouen-Paris, Lestringant-Picard (Mélanges de la Société de l’histoire de Normandie ; 12e série, p. 113-139), 1933.

Texte établi d’après a

Henricus, gratia Dei rex Anglorum, et dux Normannorum, omnibus suis fidelibus salutem. Sciatis quod abbatia beatæ Mariæ de sancto Petro supra Divam cum omnibus pertinentiis suis in manu mea et protectione mea est liberrima ab omnium subjectione sicut proprium dominium meum, et ideo concedo eidem abbatiæ, et in perpetuum libere et pacifice possidendum confirmo, quidquid Lescelina comitissa, uxor Willelmi comitis, fratris secundi Richardi Normannorum ducis et antecessoris mei, ad ædificandam eamdem abbatiam disposuerunt et donaverunt : videlicet burgum et villam quæ dicitur ad sanctum Petrum supra Divam, cum omnibus appenditiis et redditibus suis, totumque centenarium quod eidem villæ adjacet, et quidquid infra ipsum centenarium continetur, scilicet a Diva fluvio usque ad alium fluvium, qui Vicia dicitur, in ecclesiis, in decimis, in bosco et plano, in molendinis et pratis, in hominibus, redditibus et servitiis eorum, et in aliis quibuslibet rebus extra centenarium. Confirmo eidem abbatiæ quidquid prædicta Lescelina comitissa habuit apud sanctum Albinum super Alegot, scilicet ecclesiam et decimas ipsius villæ, molendinum, dominium, homines, servitia et auxilia eorum, et quidquid habuit apud Tenvillam, et ecclesias S. Mariæ et sancti Martini de Donvilla, cum omnibus decimis ejusdem villæ, et terras, et dominium, et homines quas habuit eadem comitissa in illa villa, cum omnibus servitiis et auxiliis eorum, et ecclesias de Novio et de Fresneio, cum omnibus decimis earumdem parochiarum, et dominium et homines comitissæ, et sexaginta acras terræ in territorio Bazelchiarum, cum decimis molendinorum ipsius villæ, et una masura in Ulteriori-portu, et terram de Linceon, et terram et homines quos habuit apud Curulmum, cum duobus tractibus in Sequana. Adhuc confirmo omnia alodia quæ Nigellus de Veteri-ponte tenuit de eadem comitissa a Diva fluvio usque ad Viciam, quæ alodia tenuerunt Rogerius de Bretevilla, et Ansfredus cognomento Frestel, et Fulco de Castellione. Confirmo etiam terram quam eadem comitissa apud Urvillum et in Menil Geruceum, et terram quam Richardus de Curceio tenuit de ipsa comitissa in Macel, in Jort, in pontibus, et in Benevilla, et in Caldecotta, et in Amovilla, et in Novilluna, et in Reuilla, et in Cufort, et Fresneio. Confirmo ecclesiam de Felt, cum terris et decimis ad eam pertinentibus, liberam et absolutam ab omni episcopali consuetudine ; et homines ibidem manentes in tenemento abbatiæ non dabunt teloneum neque aliquam costumam ubicumque emerint vel quidquid vendiderint in Oximiis et per totam leugam Oximarum, et domum unam liberam ab omnibus in Oximiis, et terram unius villani apud Corlandum, liberam et quietam ab omnibus servitiis et auxiliis, et capellam S. Nicolai de Silleio, quam dedit pater meus cum terra quæ sibi adjacet ad colendum. Omnes istæ terræ et possessiones de proprio dominio meo et antecessorum meorum fuerunt et liberæ sunt et immunes de gravaria, bernagio, et ab omnibus exactionibus et consuetudinibus secularibus, exceptis expeditionibus meis. Concedo etiam ut omnes possessiones et tenentæ sive ecclesiasticæ, sive seculares, quas etiam habet eadem abbatia vel futuris temporibus habitura est, in protectione et in manu mea sint liberrime, et ab omnium subjectione immunes : quare volo et firmiter præcipio omnibus baronibus, ballivis et vicecomitibus, et omnibus fidelibus meis, ut faciant abbatiam prædictam tenere bene, pacifice et honorifice, omnes tenuras et homines suos, et non permittant abbatem et monachos de omnibus supra dictis, neque de libertatibus et dignitatibus suis ab aliquo perturbari. Nemo autem justitiariorum cogat abbatem ad placitandum extra curiam suam coram aliquo, nisi coram me vel coram proprio justitiario qui super omnes alios vice mea justitiam tenet. Nullus etiam præsumat abbatiam vel homines abbatiæ namnis inquietare, nisi clamore prius facto ad abbatem, et si justitiam et rectitudinem in curia sua facere noluerit, tunc proprius justitiarius meus inde requiratur. Omnia autem placita de omnibus querelis hominum suorum, de incendio scilicet, de muldro, et de rapto, et de omnibus rebus vel forisfacturis quæ accidunt et quæ accidere possunt, in abbatis curia teneantur et plenarie terminentur, exceptis solummodo placitis de expeditione mea, et bello, si ortum fuerit, de placito monetæ, quod quidem in abbatis curia judicabitur, sed apud arcam monetæ terminabitur. Si latro intra terram abbatiæ captus fuerit, reddetur abbati ; et ubicumque homo abbatiæ captus fuerit, reddetur abbati, et abbas inde justitiam et rectitudinem faciet : et si bellum ortum fuerit de qualicumque causa vel querela, in abbatis curia teneatur et integre terminetur. Ubicumque fuerit quercus vel fajus per totum tenementum abbatiæ, propria erit abbatis et monachorum ; quidquid autem sive supra terram, sive subtus terram repertum fuerit, quidquid illud sit abbas habebit, excepto auro si subtus terram repertum fuerit, quod quidem meum erit. Abbas quoque et monachi teneant et habeant warennam per totum centenarium et per omnia confinia centenarii. Concedo etiam ipsi abbatiæ et propriis servientibus abbatiæ, habere libertatem et immunitatem per totam terram meam, in feriis, in nundinis et in portibus maris de teloneo, passagio, pontagio, et de omnibus consuetudinibus et pastionibus propriis porcis abbatiæ, in forestis meis, sine pasnagio. Si quis super hoc abbatiam vel homines abbatiæ disturbare et vexare præsumpserit, in misericordia mea erit de decem libris … monetæ : omnes ementes ad mercatum et ad nundinas abbatiæ, habeant meam firmam pacem in eundo et redeundo : et si aliquis aliquid foris fecerit, abbas justitiam et rectitudinem faciet, et emendatio sua erit : monachi autem ejusdem abbatiæ absque ulla contradictione habeant suam liberam electionem. Hoc autem feci pro salute Willelmi regis patris mei, et Mathildis reginæ matris meæ, et pro salute animæ meæ, et antecessorum et heredum meorum, et pro salute animæ prædicti Willelmi comitis, et Lescelinæ comitissæ uxoris ejus, omniumque parentum suorum, et pro restauratione et satisfactione dampni, quod monachis intulerit combustio ejusdem abbatiæ et totius villæ suæ per me facta. Teste me ipso apud Argentomum. Signum † Henrici regis Anglorum. Signum † Willelmi Rothomagensis archiepiscopi. Signum † Serlonis Sagiensis episcopi. Signum † Roberti de Curseio. Sign. † Fulconis de Alneio.

Pour citer l'acte :

« Acte 283 », dans SCRIPTA. Base des actes normands médiévaux, dir. Pierre Bauduin, Caen, CRAHAM-MRSH, 2010-2024. En ligne : https://mrsh.unicaen.fr/scripta/doc/sc_283.html [consulté le 09/05/2024].

Création de la fiche

2005-02-10

Dernière mise à jour

2023-12, EMancel