Scripta n° 6531

Numéro Scripta6531
Autre(s) référence(s)Bates 205 / Round 1201
Auteur(s)Robert, Mortain (comte)
Bénéficiaire(s)Tours, Saint-Martin de Marmoutier (abbaye)
Genre d'actenotice
Authenticiténon suspect
Datation1082, 24 juin
Lieu d'émissionOissel
Action juridiquedonation
Langue du texte latin

Analyse

Notice relatant la donation de l’église Notre-Dame de Mortain et la terre de prébende de l’église Saint-Évroult de Mortain et d’autres donations faites par Robert, comte de Mortain, et sa femme Mathilde, à l’abbaye de Marmoutier.

Tableau de la tradition

Éditions principales

a. Bates David, Regesta Regum Anglo-Normannorum, the Acta of William I (1066-1087), Oxford, Clarendon Press, 1998, n° 205, p. 643-646..

Indications

Round John-Horace, Calendar of Documents Preserved in France, Illustrative of the History of Great Britain and Ireland, 918-1206, Londres, Her Majesty’s Stationary Office, 1899, n° 1201, n° 1203.

Davis Henry William Carles, Regesta Regum Anglo-Normannorum, 1066-1154, vol.1, Regesta Willelmi Conquestoris et Willelmi Rufi, 1066-1100, Oxford, Clarendon Press, 1913, n° 145.

Dissertation critique

Authenticite

Round, n° 1201 et n° 1203.

Texte établi d’après a

(Version I)

In nomine sancte et individue Trinitatis. Anno ab incarnatione Domini MLXXXII, regnante Guillelmo Anglorum rege et Normannorum principe, Rotbertus frater eius comes Morethoniensis et Mathildis uxor eius dederunt Deo et sancto Martino Maioris Monasterii pro anima Guillelmi regis et regine Mathildis et heredum eorum, et pro sua anima, et sue uxoris Mathildis, et suorum filiorum, et pro anima patris et matris omniumque parentum suorum et fidelium, et ita ut sit in subjectione comitis et ipse comes advocatus et guarantus sit illius elemosine, sicut laicus homo debet esse illius elemosine quam in manu sua retinet, scilicet ecclesiam sancte Marie et terram quam Norgodus tenebat in prebendam de sancto Ebrulfo, pro qua dedit comes excambium sancto Ebrulfo, cuius erat prebenda, annuente decano et omnibus canonicis etiam et ipso Norgodo qui prebendam tenuerat. Et super hoc dedit comes sancte Marie molturam terre quam ipse in dominio habebat, et totam decimam bladii terre que est inter Quantiam et Darel, et sepulturam parrochie sancti Ebrulfi, et decimam ferie que est ad sanctam Mariam in Septembri. Et ubicumque comes capiet boscum ad suum opus, et monachi similiter ad suum dominicum opus. Et ubi porci comitis ibunt in forestam, ibunt similiter porci monachorum sine pasnagio. Et ubi dominica pecoria comitis ibit in pasturam, ibit similiter dominica pecoria monachorum. Et ubi suburbani comitis capient ligna, materiem et pasturam, et suburbani monachorum similiter. In terra vero supradicta retinet comes theloneum abeuntium, et suam feriam, et exituram de patria, et forfacturam de foreste et de sua dominica pecoria. Et si homo sancti Martini forfacit infra terram comitis et ibi retentus fuerit, in curia comitis erit placitum. Quod si sine retentione vel vadium dando abierit, in curia monachorum erit placitum. Simili modo se habebunt homines comitis adversus monachos. Rotbertus etiam comes dedit filio Gisleberti centum solidos Cenomannensium propter molendinum unum faciendum intra terram suam, concedente matre eius et Rotberto Osberni filio, domino suo ; de quo molendino retinuit Richardus filius Gisleberti molturam sue dominice domus. Quod molendinum dedit Rotbertus comes Deo et Sancte Marie Richardus vero filius Gisleberti dedit sancte Marie unum agrum terre pro anima patris sui, annuente Rotberto comite et Rotberto domino suo. Dedit etiam sancte Marie molturam terre sue preter molturam proprie domus. Et in Telliolo dedit comes unam domum sancte Marie cum omnibus que ad eam pertinent.
S(ignum) Willelmi regis Anglorum et principis Normannorum. S(ignum) W(illelmi) comitis filii Guillelmi Anglorum regis. S(ignum) Rotberti comitis Normannorum filii W(illelmi) regis Anglorum. S(ignum) Rogerii comitis. S(ignum) Willelmi Rotomagensis archiepiscopi. S(ignum) Michaelis Abrincacensis episcopi. S(ignum) Gisleberti Luxoviensis episcopi. S(ignum) Rotberti comitis Moritonii. S(ignum) Mathildis comitisse. S(ignum) W(illelmi) filii Rotberti comitis Moritonii.
Anno ab incarnatione Domini MLXXXII, hec que in hec carta habentur a Rotberto Moritonii comite juste et legaliter data sunt, annuente et firmante W(illelmo) Anglorum rege cum filiis suis R(otberto) atque W(illelmo) comitibus, confirmantibus etiam prescriptis episcopis atque principibus.
Hec carta apud Oscellum firmata fuit die Natalis sancti Baptiste Johannis.


(Version II)

In nomine sancte et individue Trinitatis. Anno ab incarnatione…in curia comitis erit placitum. Quod si sine retentione vel vadium dando abierit, ubicumque forfaciat sive in castro, sive extra castrum, in curia monachorum erit placitum. Simili modo … cum omnibus que ad eam pertinent. Dedit quoque idem comes sancte Marie dimidiam ecclesiam Lingre ville cum tota decima sui filii prefate ville. Dedit etiam ecclesiam sancte Marie de Romaniaco.
S(ignum) Willelmi regis…Roberti comitis filii W(illelmi) regis Anglorum. S(ignum) Roberti comitis Moritonii. S(ignum) Mathildis comitisse. S(ignum) Guillelmi filii comitis Moritonii. S(ignum) Guillelmi Rothomagensis archipresulis. S(ignum) Michaelis Abrincacensis episcopi. S(ignum) Guisleberti Luxoviensis episcopi. S(ignum) Guillelmi Patricii. S(ignum) Rogerii comitis. S(ignum) Guillelmi de Campo Bernulfi. S(ignum) Gaufridi Rivallonidis.
Hec carta firmata fuit apud Oscellum die natalis sancti Johannis Baptiste. Hec quoque in hac carta habentur a Roberto Moritonii comite iuste et legitime data sunt, annuente et firmante Guillelmo Anglorum rege cum filiis suis Roberto atque Guillelmo comitibus, confirmantibus etiam prescriptis episcopis atque principibus.

Pour citer l'acte :

« Acte 6531 », dans SCRIPTA. Base des actes normands médiévaux, dir. Pierre Bauduin, Caen, CRAHAM-MRSH, 2010-2024. En ligne : https://mrsh.unicaen.fr/scripta/doc/sc_6531.html [consulté le 09/05/2024].

Création de la fiche

2012-06-01

Dernière mise à jour

2023-12, EMancel