Scripta n° 276

Numéro Scripta276
Autre(s) référence(s)Tabuteau 280
Auteur(s)Henri Ier Beauclerc, Angleterre (roi)
Bénéficiaire(s)Fécamp, La Trinité (abbaye, abbé)
Genre d'actediplôme
Authenticiténon suspect
Datation1106, 7 novembre
Action juridiquerèglement conflit
Langue du texte latin

Analyse

Devant la cour de l’archevêque de Rouen, en présence de nombreux barons, Henri Ier[Beauclerc], roi d’Angleterre et duc de Normandie, met un terme au litige opposant depuis deux ans les moines de Saint-Taurin d’Évreux à Fécamp. Ceux-ci contestaient que leur abbé soit imposé par Fécamp. Henri Ier soumet l’abbaye de Saint-Taurin d’Évreux à celle de Fécamp.

Tableau de la tradition

Éditions principales

a. Piolin Paul, Sainte-marthe Denis de, Gallia Christiana in provincias ecclesiasticas distributa, t. XI, Paris, Palmé, 1874, Instr. Eccl. Ebr., n° IV, col. 127-128..

Indications

Gazeau Véronique, Recherches sur l’histoire de la principauté normande. I. Les abbés bénédictins de la principauté normande (911-1204). II. Prosopographie des abbés bénédictins (911-1204), Mémoire d’habilitation, Paris I Panthéon-Sorbonne, Histoire, 2002, 2 vol. (dactyl.), t.1, p. 128-129.

Texte établi d’après a

Cum multæ sint iniquorum et fraudulentorum insidiæ et injustæ ecclesiarum Dei oppressiones frequentesque vexationes, necesse est, et hoc ratio exigit, ut nostram nostrorumque successorum memoriam adversus eas muniamus, atque exemplis et auctoritatibus omnique conatu resistamus. Oportet ergo nostra et facta et dicta utilia atque necessaria, seu etiam quæ dono sive emptione acquiruntur ecclesiis, testium confirmatione legalium comprehendi, et tam futurorum quam præsentium memoriæ literarum attestatione commendari. Notum sit igitur, tam futuris quam præsentibus, quod anno ab Incarnatione Domini 1106, indictione 15, VII idus Novembris, lis quædam seu calumpnia ante Henricum regem Anglorum jamque ducem Normannorum, Rotomagi in camera archiepiscopi Willelmi ipso præsente fuit finita, et quia monachi sancti Taurini eam injuste adversus ecclesiam S. Trinitatis Fiscanni faciebant, coram episcopis atque abbatibus, cæterisque Normanniæ baronibus seu comitibus, firmiter est terminata. Prædicti namque monachi, et se et abbatiam sancti Taurini, de subjectione et donatione Fiscannensis ecclesiæ cupientes auferre, quia nihil abbati Fiscanni suisque monachis deberent multis et magnis vocibus proclamabant, nec electionem nec ordinationem sui monasterii habere a Fiscanno volebant, mortuus enim erat Radulfus eorum abbas, qui monachus professus Fiscannensis cœnobii fuerat ; atque ex prædicto litigio abbatia S. Taurini duobus annis et fere dimidio sine abbate extiterat. Venit igitur Willelmus Fiscanni abbas tertius, cum suis monachis et hominibus, ante Henricum regem et Willelmum archiepiscopum, cæterosque Normanniæ barones. Prædicto termino in supra nominatum locum venerunt ex alia parte, Gislebertus episcopus Ebroicensis et monachi sancti Taurini, dictisque et auditis ex utraque parte quæ dicenda erant atque audienda, necnon donatione audita et charta lecta, in qua scriptum erat quomodo ecclesia Fiscanni suprascriptam abbatiam habuerat a comite Rotberto patre Willelmi regis qui Angliam conquisivit, in scambio Villaris monasterii, quod a Ricardo II comite in fundo perhenni acceptum abbas Johannes et monachi precibus supradicti comitis Roberti evicti ipsi pro commutatione abbatiæ sancti Taurini, et ut ipsa abbatia sancti Taurini perpetuo maneat cella Fiscannensis monasterii, ipsi comiti gratuito concesserunt. Prædictus rex Henricus cunctis audientibus, consilio et judicio suorum episcoporum, abbatum atque baronum, suprataxato abbati Willelmo Fiscanni firmiter præcepit ut abbatiam sancti Taurini tanquam suam propriam cellam acciperet et ad votum suum traderet, abbatem ibi eligendo ac ponendo de suis, et monachos auferendo seu mittendo ubi et prout placeret. Huic vero causæ seu placito interfuerunt ex parte regis, Willelmus archiepisc. Rotomagensis, Turoldus episcopus Bajocensis, Gislebertus episc. Ebroicensis, Willelmus Gifardus episcopus Wintonens. Ragnulfus, episcopus Dunelmensis, Hilgotus abbas S. Audoëni, Arnulfus abbas Troarni, Ursus abbas Gemetici, Walterius abbas sanctæ Trinitatis de Monte, Benedictus, Fulbertus et Ricardus archidiaconi Rotomagensis ecclesiæ, Rotbertus archidiaconus Ebroicensis. De baronibus Rotbertus comes de Mellent, Ricardus de Redivers, Willelmus de Albiniaco, Walterus filius Ricardi de Vernun, et Waldricus qui tunc temporis erat cancellarius regis. Ex parte abbatis Fiscanni, Willelmus prior Fiscanni, qui electus fuit in abbatem sancti Taurini, Antonius monachus, Johannes monachus Sagii, Willelmus monachus Theodorici filius, Rogerius de Seilletot, Nicolaus prior S. Gabriëlis, etc.

Pour citer l'acte :

« Acte 276 », dans SCRIPTA. Base des actes normands médiévaux, dir. Pierre Bauduin, Caen, CRAHAM-MRSH, 2010-2024. En ligne : https://mrsh.unicaen.fr/scripta/doc/sc_276.html [consulté le 09/05/2024].

Création de la fiche

2005-02-09

Dernière mise à jour

2023-12, EMancel