Scripta n° 1561

Numéro Scripta1561
Autre(s) référence(s)Fauroux 117 / Tabuteau 195
Auteur(s)Guimond [particulier]
Bénéficiaire(s)Chartres, Saint-Père (abbaye)
Genre d'actecharte
Authenticiténon suspect
Datation[1040-1050]
Action juridiquedonation
Langue du texte latin

Analyse

Guillaume le Batard corrobore la charte par laquelle Guidmundus et Emma sa femme donnent à Saint-Père de Chartres l’emplacement de Notre-Dame de Planches, la dîme qui en dépend, les droits qui reviennent au donateur sur le faubourg, le tonlieu et la foire ; un moulin, avec le droit de pêcher sur trois lieues dans la Risle, la Moira et l’Iton ; à Tercé, une pêcherie, la dîme des autres pêcheries et des écluses lui appartenant, trois arpents de pré devant l’église, et deux charruées de terre ; la dîme du marché de Moulins[-la-Marche] et de toutes les impositions annexées à son château.

Tableau de la tradition

Éditions principales

a. Guérard Benjamin, Cartulaire de l’abbaye de Saint-Père de Chartres, Paris, Crapelet (Collection de documents inédits sur l’histoire de France ; 1ère série. Histoire politique), 1840, 2 vol., t. I, p. 145, chap. XXIII..

b. Fauroux Marie, Recueil des actes des ducs de Normandie de 911 à 1066, Caen, Caron (MSAN ; 36), 1961, n°117, p. 280-281..

Dissertation critique

Datation

Cet acte se place entre la mort du sénéchal Osbern en 1040 environ, vu que son fils Guillaume souscrit l’acte, et la guerre franco-normande en 1050 environ, au cours de laquelle les huit fils de Guimond (qui souscrivent l’acte) ont dû mourir. Voir FAUROUX, p. 280.

Texte établi d’après b

In nomine sanctæ et individuæ Trinitatis, Patris et Filii et Spiritus Sancti, amen. Universorum conditor Dominus Jhesus Christus, qui a Deo patre missus in mundum ut quæ perdita erant restauraret et restaurata conservaret, vivens incarnatus ex semper virgine Maria in nobis, docuit nos ea quæ ad utilitatem animarum nostrarum forent proficua, inter quæ monuit nos dare pro se ex his quæ possidemus, quatinus centuplicata in futuro recipiamus. Deinde per apostolum suum, inter alia, monet quatinus oremus pro invicem, ut salvemur. His aliisque quamplurimis pulsi suasionibus, ac moniti allocutionibus, ego Guidmundus et mea uxor Emma, cum nostra prole, ut moles peccaminum nostrorum alleviaretur, et pro nobis diatim orantes non deforent, corde benigno promptaque voluntate, locellum Sanctæ Mariæ de Plancis concedimus Sancto Petro ex Carnotensi coenobio cum decima quæ ad locum pertinet, et suburbio et teloneo et fera, eam scilicet partem quæ ad me pertinet ; et unum farinarium, cum tribus leugis aquæ ad piscandum, id est, in Rislo et in Moira et in Itone  ; et unam piscatoriam in Terciaco, et decimam ex aliis piscatoriis et de exclusis quæ ibi sunt pertinentes ad me. Do etiam de pratis tres aripennos ante ecclesiam, et de terra culta, quantum duabus carrucis sufficit. De Molinis videlicet meo castro decimam mercati totius anni concedo, et de omni tributo pertinenti ad ipsum castrum. Loculum quoque præfatum ita adornent monachi Sancti Petri et edificent uti suum proprium, ut in hoc et super hoc glorificetur Deus per ipsos. Hæc vero donatio loci ut firma in perpetuum permaneat, manibus propriis hanc cartam corroboravimus, ego et uxor mea et filii nostri ; et domno meo Guillelmo comiti, ex cujus beneficio tenere videor, roborandam tradidi, episcopoque nostro Ivoni, et omnibus convicaneis et obtimatibus meis qui subscripti sunt, idcirco ut si aliquando instigante diabolo aliquis successorum, quod absit, hanc donationem et concessionem nostram infringere cupierit, corroboratores subscripti testes et defensores sint, vice sancti Petri apostolorum principis. Si quis autem hanc donationem infringere temptaverit, nisi resipuerit, damnatus pereat in æternum. S. Guillelmi comitis. S. Guillelmi filii Osberti. S. Guimundi, qui hanc donationem fecit. S. Emmæ uxoris ejus. S. Rodulfi filii ejus. S. Rodberti filii ejus. S. Antonii filii ejus. S. Guimundi filii ejus. S. Hugonis filii ejus. S. Guillelmi de Plancis. S. Alanni filii ejus. S. Guillelmi filii ejus. S. Toresgaudi filii ejus. S. Fulberti clerici. S.Radulfi capellani. S. Guillelmi telonearii. S. Fulberti filii Bertranni. S. Guidonis clerici.

Pour citer l'acte :

« Acte 1561 », dans SCRIPTA. Base des actes normands médiévaux, dir. Pierre Bauduin, Caen, CRAHAM-MRSH, 2010-2024. En ligne : https://mrsh.unicaen.fr/scripta/doc/sc_1561.html [consulté le 09/05/2024].

Création de la fiche

2006-05-22

Dernière mise à jour

2023-12, EMancel